کتاب گشودن یازدهمین اثر یعقوب یسنا استکه توسط انتشارات مقصودی در کابل
نشر شده است. پیش از این کتابهای واژههای عربی در شاهنامه، بررسی
اسطورههای اوستایی در شاهنامه و مقدمهای بر فردوسیشناسی و شاهنامهپژوهی
(پژوهشی)، داناییهای ممکن متن و خوانش متن (نقد و نظریه)، نگارش و روش
تحقیق (درسنامه)، در بازگشت و در دیدار با موجودات فضایی چه گذشت (داستان)،
من معشوق و قابل تاریخ و در غیبت (شعر) نشر شدهاند.
کتاب گشودن شامل هشت بحث دربارهی ادبیات و فرهنگ است. مقالهی پژوهشی
«بررسی شگردهای زبانی و بیانی نفثهالمصدور به اساس مولفههای پسامدرنیسم»
و «تحلیل و بررسی نفس در آرای نجمالدین رازی و ابن سینا» زیر نظر دکتر ملک
ثابت کار شده است. در مقالهی بررسی شگردها... برای نخستینبار بحث
پستمدرنیسم در نثر مصنوع و متکلفِ ادبیات پارسی مطرح شده است و شگردهای
نثر مصنوع و متکلف به اساس نظریههای پستمدرنیسم بررسی شده است.
در مقالهی پژوهشی تحلیل و بررسی نفس... تفاوت معرفتی نفس در عرفان
نجمالدین رازی و علمنفس ابن سینا بررسی شده است. مقاله بهطور مشخص موضوع
نفس را در آرای ابن سینا و رازی بررسی میکند اما مقاله در واقع مقدمهای
برای طرح بحث نفس در عرفان، کلام و فلسفه است.
مقالهی پژوهشی «بررسی تشبیه و استعاره به اساس نظریهی ساختگرا و
زایاگشتاری» زیر نظر دکتر محمد رضا نجاریان کار شده است. در این مقاله برای
نخستینبار بحث بررسی صورخیال بهویژه تشبیه و استعاره بر مبنای نظریههای
زبانشناسی ساختگرا و زایاگشتاری در ادبیات پارسی مطرح شده است. درست
استکه در یک مقاله نمیتوان صور خیال را بر مبنای این دو جریان زبانشناسی
بررسی کرد اما این مقاله توانسته است نظریهای را برای بررسی صور خیال مطرح
کند که بحث بررسی صور خیال از یک چشمانداز تازه مورد توجهِ دانشمندان قرار
بگیرد.
مقالهی پژوهشی «بررسی تصویرسازی در غزلهای شریف سعیدی» زیر نظر دکتر محمد
کاظم کهدویی کار شده است. در این مقاله تفاوت کارکرد تصویرسازی سنتی و مدرن
در شعر مطرح شده است. بعد تصویرسازی مدرن در غزلهای شریف سعیدی بررسی شده
است. خواندن این مقاله به شاعران به ویژه به شاعران غزلسرا پیشنهاد
میشود.
مقالهی پژوهشی «بررسی پیشینه و جایگاه زبان پارسی در افغانستان» آزاد کار
شده و در فصلنامهی علمی-پژوهشی کاوشنامه (فصلنامهی گروهِ ادبیات فارسی
دانشگاه یزد) چاپ شده است. مخاطب این مقاله ایرانیان و افغانستانیها
استند. نویسنده با استناد به یافتههای دانشمندان نشان داده استکه خاستگاه
زبان پارسی دری خراسان (افغانستان) است. بعد به سرنوشت زبان پارسی در
افغانستان معاصر پرداخته شده و موضع سیاسی حکومتهای افغانستان را در قبال
زبان پارسی در افغانستان مورد بررسی و نقد قرار داده است.
یادداشتهای «گزارشی از جایگاه عاشق، معشوق و رقیب در شعر معاصر فارسی»،
«گزارشی از خمریهسرایی (بادهگانی) در شعر فارسی» و «گزارشی از
نقیضهسرایی در شعر فارسی» زیر نظر دکتر جلالی پندری کار شده است. نویسنده
در این سه یادداشت نخست بحث تفاوت مفهوم عشق را در شعر سنتی و معاصر مطرح
کرده است، بعد چگونگی تحول مفهوم عشق را از شعر سنتی به شعر مدرن با نمونه
و ارجاع به شعر مدرن بررسی کرده است. در ضمن بحثهای تاویلی و هرمنوتیکی در
بارهی مفهوم عشق نیز ارایه داده است.
در یادداشت دوم بحث بادگانی (خمریه) در شعر پارسی مطرح شده است. بحث باده و
بادهگساری در شعرهای رودکی، منوچهری، بشار مرغزی و خیام بررسی شده است. در
ضمن، بحثهای نظری در بارهی جایگاه شراب در مناسبات فرهنگی بشر نیز مطرح
شده است. در یادداشت سوم به بحث نقیضه بنابه آرای پستمدرنیسم توجه شده
است. چند نمونه نقیضه از شعر پارسی ارایه شده است.
پژوهشگر به این مسایل و موضوعات از چشماندازهای متفاوت و تازه نگاه کرده
است، بعد این چشماندازها را برای گشایش مسایل و موضوعات، توسعهی علمی
بخشیده است. جاییکه لازم بوده موضوع و مسایل را گشوده است، جاییکه لازم
بوده نسبت به موضوعات و مسایل مفهومسازی کرده است. کتاب برای کسانیکه
درگیر مطالعات ادبی و فرهنگی استند در ضمنیکه مفید و رهگشا است، میتواند
مجادلهبرانگیز و مسالهبرانگیز برای درگیری و پژوهشهای بیشتر مطالعات
ادبی و فرهنگی باشد.
|