|
آرتور براند هالندی، کارآگاه‌مخفی بخش هنر ، در مبارزه‌ی بازیابی
دیوان‌قدیمی حافظ بر رقیبش (استخبارات ایران) پیروز شد و توانست دیوانِ
کهن حافظ را پیدا کند. براند میگوید:
« این دیوان‌حافظ یک‌ملیون آیرو ارزش دارد و یادگاری از دوره‌ی ۶۵۰
آغاز ماجرا
*
یک شهروندایرانی، ساکن آلمان، در سالهای ۵۰ یا ۶۰ میلادی در حراجی در
اروپای‌غربی، توانست دیوان‌خطی غزلیات‌حافظ را خریداری کند. سالها بعد، بعد
از فوت او (اسم آن ایرانی متوفا مسکون آلمان برایم آشکار نشد)، نزدیکانش در
کمپیوترش به سند خرید گران‌قیمت تادیه شده برای دستخطهای اسلامی و ادبی
برمیخورند. اما خود دست‌خطها مفقود بودند. آنها یک کارآگاه شخصی را مامور
ساختند تا رد آن دستخطهای گرانبهای قدیمی را بیابد. 1۱۷۴ ورق دست‌خطها در
سال ۲۰۱۱ در زیرخانه ی یکی از دوستان آن ایرانی درگذشته، پیدا شد. اما اصل
کتاب، دیوان خطی حافظ هنوز مفقود بود، همان چیزی که استخبارات ایران هم در
تلاش پیدا کردن ان بود.
براند و آغاز ردیابی «زیرزمینی» دیوان حافظ
*
از آرتوربراند در سال ۲۰۱۸ توسط یک مردایرانی خواهش شد که در جستجو و
بازیابی دیوان خطی اشعارحافظ ویرا کمک کند. مردایرانی، که خود در کار
تجارت اشیای‌عتیقه مصروف بود، گفته بود که وی از جانب استخبارات‌ایران زیر
فشار قرار دارد و از او میخواهند تا آن سند پرقیمت‌خطی یعنی دیوان‌حافظ را
پیدا و به ایران بازگرداند. از براند خواسته شد که دیوان قانونن به وارثین
متوفا تعلق میگیرد، ازینرو همکاری ویرا خواستار شدند. براند به کار آغاز
کرد. نخستین اقدامش برقراری تماس با خبررسان های «زیرزمینی لندن» بود.
چونکه او میدانست که بازار‌لندن مناسبترین محل برای فروش نسخه‌های خطی
اسلامی و ادبی است. خبررسان‌ها ماه ها در ترصد و جستجوی کتاب بودند.
بالاخره توانستند رد انرا بیابند. دیوان حافظ، بعد از دزدی، فروخته شده
بود. وقتی براند توانست صاحبِ فعلی کتاب را بیابد، استخبارات جمهوری‌اسلامی
در دو قدمی دستیابی کتاب قرار داشتند.
فرار با دیوان حافظ
*
سرمایه‌دار ایرانی مقیم لندن که نسخه‌خطی دیوان‌حافظ را خریده بود، بعد از
آگاهی اینکه پلیس و استخبارات کشورش در جستجوی او و کتاب هستند، پریشان و
مضطرب شد. او نمیدانست که کتابی را که با قیمت گزاف خریده است، دزدی است.
از وارخطایی دست به فرار زد. او میدانست که خریداری این میراث فرهنگی
گرانبارِ دزدی شده، میتواند همه چیزش را نابود کند. آرتور توانست رد
مردایرانی را بیابد و برایش احوال بدهد تا دوباره به لندن برگردد.
سرمایه‌دار ایرانی با هواپیما به پاریس گریخته بود.
آرتوربراند در مقابل وظیفه‌ی دشواری قرار گرفته بود و احساس میکرد که
مردایرانی در حالت اضطراب میتواند برای نجات خویش از بدنامی و استخبارات
کشورش، کتاب را بفروشد یا به دریا باندازد. براند او را تهدید کرد که در
صورت عدم بازگشتن و تحویلی کتاب، مشخصاتش را به استخبارات جمهوری اسلامی
خواهد داد. این تهدید کارش را کرد و مردایرانی دوباره لندن آمد. قبل از
عملیات استخبارات‌جمهوری‌اسلامی ایران، کتاب به دست کارآگاه‌مخفی هلندی در
بخش هنر، آرتوربراند رسید.
پایان ماجرا و مشخصات درز کرده از دیوان یافت شده‌ی حافظ
*
اکنون دیوان‌حافظ در محل‌مخفی و امنی و تحت‌نظارت پولیس قرار دارد. هفته ی
آینده، پولیس آلمان آنرا تسلیم خواهدشد تا به اختیار وارثین قرار بدهد.
براند در باب کتاب میگوید:
«... این دیوانِ اشعارحافظ، از نخستین نسخه‌ها و از سال ۱۴۶۲ میلادی است.
این میرساند که این نسخه از بااعتبارترینهاست، چونکه حافظ خود دیوانش را
نمی‌نوشت و اینکار بعد از مرگش صورت گرفته‌است. یعنی هر نسخه‌ی که به
تاریخ وفات او ۱۳۹۰م. نزدیکتر باشد، معتبرتر است...»
*
قبل براین آرتور براند، تابلویی از پابلوپیکاسو را که نازیها ضبط کرده
بودند هم ردیابی و پیدا نموده بود.
منبع: RTL nieuws هالند
17 جنوری 2020 |
