منبع: dupreefoudation.org

1 - آقای لویس دوپری باستانشناس و متخصص عصر سنگ افغانستان در سال 1925 م. در Greenville  ایالت کلیفورنیای امریکا تولد شد.

بعد از ختم تحصیلات ثانوی، شامل اکادمی نظامی امریکا گردید  که قبل از گرفتن دیپلوم از آن اکادمی، در جنگ جهانی دوم  در فلپین و جاپان اشتراک نمود.

بین سالهای 1947 تا 1955 م. دیپلوم لیسانس،ماستری و دوکتورای خود را در رشتۀ بشر شناسی Anthropology   از پوهنتون Harvard  امریکا بدست آورد و در سال 1949 م. تحقیقات باستانشناسی Archaeology  را در آسیای مرکزی و آسیای جنوبی آغاز کرد.

 در سال 1957 م. در دپیارتمنت انتروپولوژی پوهنتون پنسلوانیای امریکا بحیث Teaching appointment و در پوهنتون کابل بحیث  Visiting Professor  وظیفه گرفت.

در بین سالهای 1959 تا 1983 م. از جملۀ American Universities Field staff (AUFS)  بحیث متخصص در افغانستان و پاکستان کار کرد که بعد از ختم هر سه سال کار در این مناطق به امریکا بر می گشت تا  نتایج تحقیقات اش را به قلم در اورد  و در ضمن در 12 پوهنتون امریکایی که (AUFS) را اسپانسر بودند  لکچر های از تحقیقات اش ایراد نماید.

لویس دوپری از سال 1959 تا 1983 م. رهبری و مسولیت چندین حفریات و سروی باستانشناسی در افغانستان را به عهده داشت که  مصارف آن بوسیلۀ چهار موسسۀ علمی ذیل  اسپانسر گردیده بود:

1- American Museum of Natural  History.

2- The National Science Foundation.

3- The American Philosophical Society.

4- National Endowment  for the Humanities.

در جملۀ حفریات های متعددی که در محلات زیست انسانهای عصر کهن سنگی و میانه سنگی افغانستان بوسیلۀ آقای لویس دوپری در نقاط مختلف افغانستان راه اندازی و رهبری شد، حفریات ساحات کهن سنگی و میانه سنگی ( آق کپرک و واطراف آن ) واقع در شمال افغانستان،  شهرت جهانی بخود گرفت. در میان آثار مکشوفۀ ساحات مذکور، مهمترین آن، کشف 20000 افزار سنگ چقماقی مربوط به عصر کهن سنگی افغانستان میباشد که از نزدیک قریۀ (آق کپرک) در جنوب بلخ بدست آمد.

اثر مهم دیگری از همین ساحات و همین دوره، کشف  پارچۀ مدور کوچک سنگ ریگی (Limestone pebble ) است که در آن چهرۀ یک مرد حک گردیده است که  گفته می شود قدیمی ترین نمونه از هنر منقول مغاره یی (Portable cave art)  که تا کنون در آسیا بدست آمده است میباشد. این پارچه سنگ مدور توپ نما بقطر تقریبی شش سانتی متر، تا سالهای 1989 م. در موزیم ملی افغانستان واقع دارالامان کابل موجود بود که از سرنوشت امروزی آن، نگارنده خبر ندارم.

لویس دوپری بعد از وقوع کودتای ثور به این اتهام که جاسوس امریکا میباشد توسط مقامات حزبی و دولت کمونستی وقت افغانستان زندانی شد که بعداً به وساطت دوستان افغانی اش رها و از افغانستان اخراج گردید.

باید گفت که در بین سالهای 1979 و 1980 م. بر اساس پالیسی ضد غربی دولت کمونستی افغانستان تمامی باستانشناسان خارجی از افغانستان جبراً اخراج گردیدند. DAFA ( مرکز باستانشناسی فرانسه در افغانستان) و دفتر (افغانستان شناسی بریتانیا ) در کابل هر دو که  از مهمترین و فعال ترین موسسات تحقیقی باستانشناسی در افغانستان بود مسدود گردید. کتابخانۀ DAFA که غنی ترین کتابخانه در مورد تحقیقات باستانشناسی افغانستان بود توسط فرانسویان به پاریس انتقال گردید که مدت بیشتر از یک سال تمام اسناد و کتب آن در لاگر های میدان هوایی کابل زندانی مانده بود تا اینکه از طریق مراجع دیپلوماسی، فرانسویان توانستند اجازۀ انتقال کتب و اسناد کتابخانۀ دفه را حاصل نمایند و آن  را به پاریس انتقال دهند.

لویس دوپری بعد از اینکه کشور های جهان در کار رهایی افغانستان از اشغال اتحادشوروی همکاری را با امریکا آغاز کردند به پارلمان های وزارت خارجۀ جرمنی، فرانسه، سویدن، ناروی، انگلستان، آسترالیا، پاکستان و نیزی دفتر UNHCR  کمشنری عالی ملل متحد در مورد پناهندگان، جهت دادن مشوره در امور افغانستان دعوت گردید. وی با ضیاء الحق رئیس جمهور وقت پاکستان در مکاتبه و تماس دایمی بود.

لویس دوپری بنیان گذار و مدیر بنیاد Afghan Relief Committee میباشد که درهمکاری های دایمی با Afghanistan Action Committee  از پوهنتون Duke واقع در Durham کلیفورنیای شمالی  و دیگر موسسات بشردوستانه در مورد افغانستان قرار داشت.

لویس دوپری در سال 1989 م.   به عمر 65 سالگی وفات یافت که کار های تحقیقاتی وی در افغانستان تا کنون توسط خانم وی  Nancy Hatch Dupree  پیش برده می شود.

کتابهای نگاشته شده توسط لویس دوپری در مورد افغانستان از این قرار است:

Afghanistan (1970).

2- Physical Anthropology of Afghanistan (1973).

3 - Changing patterns of social structure in

Afghanistan (1970).

4 - Domrasi Ghundi a laccolithic  site in southern Afghanistan (`1963).

5 - The desert survival Field Test (1956)

2 - نانسی ح. دوپری Nancy Hatch Dupree :

 خانم نانسی ح. دوپری متخصص شناخته شدۀ جهانی در امور باستانشناسی، تاریخ و هنر افغانستان میباشد که قسمت زیادی از عمر اش را در داخل افغانستان  در کار تثبیت هویت و احیای میراث های کلتوری افغانستان  صرف نموده است.

خانم دوپری در سال 1962 م. برای اولین بار به افغانستان آمد و در بارۀ  رهنمای  بامیان  مصروف نگاشتن کتابی گردید و با لویس دوپری که آن هم طوریکه در بالا تذکر رفت در افغانستان  مصروف کارهای تحقیقاتی در مورد باستانشناسی افغانستان بود ازدواج کرد. نانسی قبلاً نیز ازدواج نموده  که لویس دوپری شوهر بعدی وی بود.

نانسی دوپری با شوهر اش، لویس دوپری، برای پانزده سال اول مصروف کار حفریات ساحات عصر کهن سنگی و میانه سنگی افغانستان شد و به تمام نقاط افغانستان سفر نمود.

این خانم پرکار و نستوه پنج کتاب در شناسایی افغانستان نگاشته است اکثریت ساحات باستانی و تاریخی افغانستان و فهرست کامل از اثار نایاب موزیم ملی افغانستان را فهرست وار به معرفی گرفته است.  کتاب معرفی آثار موزیم ملی افغانستان  A guide to the National Museum  از نانسی دوپری کنایتاً به حیث رهنمای خرید و فروش لست آثار اصلی موزیم ملی افغانستان نام برده می شود که توسط قاچاقبران  بین المللی اثار تاریخی و حفریاتی در بازار های جهانی استفاده می گردد.

خانم دوپری از مدت مدیدی باین طرف با موزیم ملی افغانستان و کلکسیون اثار طلا تپه سرو کار داشته و بطور دوامدار افغانان و جهان را در مورد فرهنگ افغانستان و میراث های هنری آن به آگاهی های لازم رسانده است.

خانم نانسی دوپری از سال 1989 م. بدینسو بیشتر از 250 اثر علمی را که با مطالب و عناوین مختلفی در مورد اعادۀ مجدد Restoration افغانستان و فرهنگ آن میباشد به نشر رسانده است.

خانم نانسی دوپری  امروز ادارۀ مرکز افغانستان (  (Afghanistan Center درپوهتنون کابل راعهده دار است که  این مرکز غیر انتفاعی  بحیث یک موسسۀ علمی افغانستان شناسی،  بتعداد 80000 اثر مربوط به افغانستان را در اختیار دارد. این مرکز معاونتی یک ارشیف فعال کاری  پالیسی سازی برای امروز و فردای افغانستان است. هدف آن سهولت بخشیدن تحقیقات در ساختن موسسات، برنامه سازی   و به سر رساندن  پروژه هاست.