حامد کرزی، رییس جمهور کشور دیروز کابل را به مقصد آنکارا به منظور بحث و گفتوگو با سران ترکیه و پاکستان در مورد گفتوگوهای صلح با طالبان ترک کرد. این هشتمین نشست سه جانبهی افغانستان، پاکستان و ترکیه است. محور اصلی این نشست بررسی همکاریهای سه جانبه برای تأمین گفتوگو میان دولت افغانستان و گروه طالبان است. گفته میشود که تنها نتیجهی تمام دورهای این نشست، توافق افغانستان و پاکستان برای باز کردن دفتر طالبان در عربستان سعودی بوده است. این نشستها در هفت دور گذشته حداقل هیچنتیجهی ملموسی به منظور ترغیب طالبان به گفتوگوهای صلح در پی نداشته است. اما حکومت افغانستان به رهبری آقای کرزی همچنان امیدوار است که از این نشستها نتیجهای به دست آید و گفتوگوهای صلح با طالبان عملی شود.
این در حالی است که چندی قبل روزنامهی نیویورک تایمز گزارش داده بود که حکومت افغانستان با شماری از اعضای گروه طالبان تماس در چند ماه گذشته تماس داشته است و سخنگوی رییس جمهور نیز این تماسها را تأیید کرد و تأکید کرد که از این تماسها ممکن است نتیجهی مثبت بگیرند.
حالا با وجود اینکه در چند ماه گذشته میان حکومت افغانستان و اعضای گروه طالبان که مشخص نیست در چه سطحی است، تماسهای تیلفونی رد و بدل شدهاند، نگرانی از اینکه طالبان و پاکستان بازی دوگانهی جنگ و دیپلماسیشان را قویتر کنند، همچنان به قوت خود باقیست. از اینرو، انتظار میرود این نشست نیز مانند هفت نشست قبلی از سری نشستهای سه جانبه (افغانستان، پاکستان و ترکیه) بدون نتیجه به پایان برسد.
اما حکومت افغانستان میتواند از این نشست به عنوان آخرین نشست از سری نشستهای سه جانبهی این سه کشور، نتیجهی نهایی تلاشهای سه جانبه را مشخص کند. بدون شک، پاکستان در چند سال گذشته همواره تلاشش بر این بوده است که از یک طرف تروریزم را به عنوان یک ابزار سیاستورزی در افغانستان تقویت و تجهیز کند و از جانب دیگر، مسئولان حکومتی و سیاست خارجی دولت پاکستان بارها میزبان رییس جمهور و هیأت صلح دولت افغانستان بوده است. همچنان پاکستان تلاش کرده است که با اشتراک در نشستهای سه جانبه (افغانستان، پاکستان و انگلستان) و نشستهای (افغانستان، پاکستان و ترکیه) به افغانستان و جهان نشان دهد که دولت پاکستان خواهان کمک به گفتوگوهای صلح و تأمین امنیت در افغانستان است. لذا پاکستانیها همواره تلاش کردهاند که با اشتراک در این نشستها و گفتوگوهای دو جانبهی افغانستان و پاکستان، حکومت افغانستان را برای سالها در یک محراق
دور بدهد. این بار حامد کرزی بایستی تکلیف این نشستها را روشن کند و نگذارد که یکبار دیگر دولت پاکستان او را در همان محراق دور بدهد و هیچنتیجهای حاصل نشود.
تمام امیدواریهایی که حامد کرزی برای تأمین گفتوگوهای صلح با کمک پاکستان داشت، اکنون به پایان رسیده است. اگر این بار نتیجهی مشخصی از آن حاصل نشود، وانگه رییس جمهور دیگر فرصتی برای برگزاری دور نهم این نشستها ندارد. دوران حکومت آقای کرزی تا چند ماه دیگر به پایان میرسد و پاکستانیها آن قدر او را چرخاندهاند که اکنون گیج است. پس حالا نوبت این است که به این نشستهای بینتیجه و تعارفی نقطهی پایان گذاشت و فرصت باقی مانده را در میز جلسه کردن با پاکستانیها از دست نداد.
اگر چنانکه باور رییس جمهور هنوز هم این باشد که پاکستان میتواند ما را به صلح برساند، پاکستانیها هرگز ما را به صلح نخواهند رساند. پس دلیلی وجود ندارد که هنوز هم بر این چرخه بچرخیم. ما باید بپذیریم که درگفتوگوهای صلح به بنبست رسیدهایم و اکنون تمام تلاشهای ما به سقف آهنین برخورده است که نمیشود از این مجرا از آن عبور کرد. بازیهای متناقض حامد کرزی و بازی دوگانهی پاکستان، گفتوگوهای صلح را از قبل دشوارتر کرده است. گداختن او به امریکا و پرداختن او به پاکستان و از جانب دیگر رهاسازی زندانیان طالبان، بیش از اینکه پروسهی صلح را کمک کرده باشد، به این پروسه آسیب رسانده است.
حالا با این وجود، آیا میشود اعتماد کرد و هزینه گذاشت برای صلحی که در چند سال به دست نیامده، حالا در چند ماه به دست آید؟ این پروسه بیش از آنکه به آخر رسیده باشد، به بنبست رسیده است و احتمال اینکه در این نشست هیچ توافق جدید و دستآورد جدید به دست نیاید، زیاد است. |