شهباز تبری

تامین امنیت مراکز رای دهی و مسیر رفت و آمد رای دهندگان از چالش‌های اصلی انتخابات بهار آینده دانسته شده است اما چالش‌های دیگری نیز هستند که می‌توانند مایه ی نگرانی‌هایی باشند. یکی از آن‌ها بی گمان محدود بودن ثبت نام رای دهندگان است. در خیلی از ولسوالی‌ها به ویژه در جنوب افغانستان مردم نتوانسته اند کارت رای دریافت کنند. از آنجا که گروه طالبان داشتن کارت رای را نشانه ی طرفداری از حکومت می دانند، بسیاری از مردم از خیر داشتن کارت های رای دهی گذشته اند که این امر سبب محرومیت خیلی از ساکنان جنوب از شرکت در انتخابات خواهد شد. از سوی د یگر برخی سنت های دست و پا گیر در مناطق مختلف باعث شده تا زنان قادر به دریافت کارت رای نشوند در نتیجه جمعیت بزرگی از زنان نیز در انتخابات حضوری نخواهند داشت در حالی که در برخی مناطق دیگر که از نظر امنیتی در وضعیت بهتری اند، تقریبا تمامی زنان و مردان واجد شرایط، توانسته اند کارت رای دریافت کنند. البته یکی دیگر از مسایلی که طبعا در نتایج انتخابات اثر فروانی خواهد داشت، تعدد کارت های رای دهی است. گزارش هایی وجود داشته مبنی بر اینکه در موارد زیادی به نام یک فرد چندین بار کارت رای صادر شده، هرچند مسئولان کمیسیون انتخابات گفته اند که قادر به شناسایی چنین افرادی هستند و نخواهند گذاشت تا اشخاصی که بیش از یک کارت دریافت کرده اند بیش از یک بار هم رای بدهند، اما از آنجا که مشخصات هویت بسیاری ها شبیه هم اند، بعید به نظر می آید که مسئولان انتخابات بتوانند از تقلب در رای دهی ها جلوگیری کنند. از سوی دیگر برخی رسانه‌ها گزارش کرده اند که تعداد کارت های توزیع شده بیشتر از شمار رای دهندگان بوده است. انتظار می رفت تذکره های الکترونیک بتواند از تقلب های زیادی در روند انتخابات جلوگیری کند که متاسفانه هنوز توزیع آنها شروع نشده و اگر هم شروع شود بعید به نظر می رسد در خلال دو سه ماه تمامی مردم بتوانند آن را دریافت کنند. وزارت مخابرات اخیرا اعلام کرد که منتظر توشیح قانون ثبت احوال نفوس از سوی ریاست جمهوری است تا با همکاری وزارت داخله آغاز به توزیع تذکره ها یا شناسنامه های الکترونیک کند. در انتخابات پنج سال پیش دیدیم که تعدد نامزدان باعث بروز مشکلات زیادی شد. فردی را در نظر بگیرید که سواد کافی ندارد و در فرصت اندکی که در اختیارش است باید از میان چهره های زیادی، چهره ی فرد دلخواه خود را شناسایی کند و به او رای بدهد. وقتی هم که آرا شمارش می شوند در نتیجه ی تعدد آرا احتمالا برنده ی قاطعی وجود نخواهد داشت و ناگزیر انتخابات به دور دوم کشانیده می شود. البته این بار ممکن است چنین اتفاقی نیافتد چرا که بر اساس پیش بینی های تحلیگران، برنده ی انتخابات آتی تا حدودی مشخص است و با توجه به بینش سیاسی قابل اعتمادی که در یک دهه ی اخیر شکل گرفته مردم ارزش رای خود را به خوبی می دانند و می دانند که چه کسی قادر به برنامه ریزی برای آینده ی آنهاست و چه کسی می تواند این کشتی شکسته ی به میراث مانده از دوران فساد و لجام گسیختگی های فروان اداری را به ساحل نجات ببرد. یکی از چالش های اصلی در برابر انتخابات آینده تلاش هایی است که به احتمال زیاد ماموران و مسئولان دولتی در جهت حمایت از نامزدان مورد نظر خود به کار خواهند بست. در انتخابات گذشته هم دیده شده است که مسئولان امنیتی در برخی موارد نتوانسته اند بی طرفی خود را حفظ کنند و در حمایت از کاندیداهای خاصی عمل کرده اند. اما مهمتر از همه ی اینها پیامدهای انتخابات است و این سوال مطرح است که آیا فرد بازنده نتایج را خواهد پذیرفت؟ در صورتی که بازنده نتایج نپذیرد چه پیش خواهد آمد؟ پیچیدگی های وضعیت سیاسی افغانستان و سعی برخی کشورهای همسایه برای نفوذ در کشور و داشتن مهره هایی در قدرت، بی هیچ شکی این نگرانی را دامن زده است که ممکن است مشروعیت انتخابات از سوی نامزدی که شکست خورده است مردود دانسته شود و در نتیجه تمایلات گروهی و سمتی و زبانی مبدل به پتانسیال های خطرناکی برای رویارویی های نگران کننده شوند.