همانگونه که مطبوعات سالم میتواند محیط انسانی را از امراض بزرگ اجتماعی نجات دهد ،روش های منفی در مطبوعات نیز میتواند امراض مهلک اجتماعی را ببار آورده و آنرا بسط و گسترش دهد . مطبوعات معلم جامعه است اگر معلم وظیفه ای مقدسش را با کمال ایمانداری به سر رسانیده اولاد وطن را از نعمت تعلیم و تربیه ، سالم برخورداز سازد بدون شک سنگ تهداب تشکل جامعه ایرا گذاشته است که در آن انسانها در فضای احترام متقابل و صمیمیت زندگی نمایند. به همین ترتیب برخورد نامطلوب معلم میتواند تخم خشونت را در اذهان غرس نموده موجب بروز عقده ها ، بدبینی ها و منازعات بزرگ اجتماعی گردد.
مطبوعات که تعلیم همگانی را به عهده دارد نقش نیرومندی را درامر تعمیر افکار عامه داشته و تاثیرات مثبت یا منفی آن بیشتر از هر چیز دیگر محیط انسانی را فرا میگیرد.
روش های منفی در مطبوعات بیشمارند و به تناسب سطح دانش و رشد و انکشاف اجتماعی از هم تفاوت میکنند، اما بصورت عموم میتوان از روش های نام برد که تاثیرات سوء آن باعث بروز مشکلات و سوء تفاهمات شده و مشکلات اجتماعی را ببار میاورد.
عدم احترام به کرامت انسانی
یکی از قواعد پذیرفته شده در سطح جهان اینست که مطبوعات باید حقوق فردی و کرامت انسانی را محترم شمرده به شخصیت و حقوق افراد تجاوز ننماید. اما طوریکه مشاهده میشود این اصل بصورت کل در مطبوعات رعایت نمیگردد. در کنار استفاده از آزادی بیان باید این نکته جدن رعایت گردد که اصول و ضوابط اخلاقی و محترم شمردن شخصیت و نظریات مردم جز انفکاک ناپذیر آزادی بیان است. اگر توقع داریم مردم مطبوعات و اهل مطبوعات را حترام نمایند باید اصل احترام به دیگران را از خود و از فعالیت های خود آغاز نماییم.
گرایش های آمیخته از تبعیض و تعصب در مطبوعات
آنچه که مطبوعات را به وسیله دامن زدن به بی اتفاقی ها و بروز تشنجات اجتماعی تبدیل میکند اینست که تعدادی از کارکنان مطبوعای تحت تاثیر نظریات افراطی و آمیخته از تبعیض و تعصب قرار گرفته و با نوشته های شان ذهنیت های منفی را در برابر هم تقویه مینمایند . این امر مطبوعات را به وسیله دامن زدن به اختلافات تبدیل نموده و از اهمیت آن شدیدن می کاهد.
کمبود نظریات اصلاحی
یکی از مشکلات دیگر در عرصه مطبوعات اینست که نویسندگان ما تنها جهت های منفی قضایا را به ارزیابی گرفته و به جای اصلاح به عیب جویی می پردازند. این کاملن درست است که مطبوعات باید کوتاهی ها را بر رخ مردم بکشد اما در کنار اینکه از عیب ها و کاستی ها سخن زده میشود باید راه های بیرون رفت از آن نیز مشخص گردد. شخصی که برای اصلاح امور و آوردن تغییرات مثبت در جامعه نمی نویسد بهتر است ننویسد.
قضاوت یک جانبه
روش نامطلوب دیگری که در تعدادی از مطبوعات به چشم میخورد عبارت از قضاوت های یک جانبه در قضایای مختلف است. این یک واقعیت است که هر نویسده ای نا گزیز در نوشته هایش از افکار و گرایش های فکریی متاثر است اما وقتی نویسنه یا کارکن مطبوعاتی میزان قضاوت را در دست گرفته و با مردم صحبت می نماید باید واقعیت ها و خواست های مردمی را ترجیح نخستین خویش قرار دهد. آنچه که تا کنون دیده میشود اینست که در بعضی از نوشته ها عنصر بد بینی و خوشبینی بیمورد از سخن نخست تا اخر جلوه نمایی دارد. این امر باعث کتمان جرم ها و پرده اندازی روی حقایقی میشود که دانستن آن بسا از مشکلات اجتماعی را مرفوع میسازد.
تبلیغات سوء
یکی از روش های خیلی ها منفی در مطبوعات عبارت از تبلیغات سوء گروهی و فردی است . در جامعه ما که سالیان متمادی و تا کنون منطق تفنگ حاکمیت کرده و میکند و گروه های مختلف با هم از زبان اسلحه صحبت میکنند. میراثی بدی به مطبوعات باقی مانده و آن عبارت از تبلیغات سوء بر ضد یکدیگر است همانگونه که در طول سالهای چنگ مطبوعات به سنگر های دفاع از منافع گروهی و تنظیمی تبدیل گردیده و پیوسته یکدیگر را مورد اهانت و تحقیر قرار میدادند، با تاسف امروز هم چنین موضعگیری ها را میتوان در مطبوعات مشاهده کرد که زیر عنوان مطبوعات آزاد یا آزادی بیان به نشر میرسد.
جنگ مطبوعاتی البته در جوامع متمدن و پیشرفته انقدر قابل تشویش نیست اما در جامه که دست ها از ماشه های تفنگ دور نگردیده ، جنگ مطبوعاتی هر ان میتواند اتش جنگ های خونین دیگر را روشن نماید بنا در شرایط فعلی جنگ مطبوعاتی به ضرر جامعه بوده و یک روش منفی میباشد.. فرهنگیان ما باید این ابتکار را در دست گیرند تا از طریق ارایه مطالب خوب روحیه تحمل پذیری را در میان گروه ها تقویه نموده و آنها را به مذاکره ، صلح و تفاهم فرا خوانند.
هراس افگنی
یکی از روش های ناپسند دیگر عبارت از استیلای فضای هراس در ذهن اهل مطبوعات است. تعدادی از نویسندگان خود را مکلف میدانند تا از زورمندان هراس داشته باشند. البته در طول سال های گذشته حاکمیت آنانی که به مطبوعات و آزادی بیان هیچگونه ارزشی قایل نبوده اند اهل قلم و مطبوعات را زیر فشار های شدید روانی قرار داده و نمیگذاشتند حقایق و واقعیت ها را انعکاس دهند. این انحراف تا کنون در ذهن تعدادی زیادی نویسندگان باقی مانده و تعدادی مطبوعات را به مطبوعات محافظه کار تبدیل نموده است . در حالیکه ژورنالیست بدون شجاعت و سر سپردگی نمیتواند رسالت مطبوعاتی خویش را بجا آورد.
از میان بردن روش های منفی در مطبوعات بیشتر به خود ژورنالیستان و اهل مطبوعات ارتباط میگیرد. تبادل نظر و کار مشترک اهل مطبوعات خوبتر میتواند راه را به سوی ورود اصلاحات در جامعه از طریق فعالیت های فرهنگی باز نماید.