کابل ناتهـ، Kabulnath



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deutsch
هـــنـــدو  گذر
آرشيف صفحات اول
همدلان کابل ناتهـ

دريچهء تماس
دروازهء کابل

 

 

 

 
 

   

دکتر فیض الله ایماق

    

 
 معرفی یک کتاب

 

 

 

 

لغتنامۀ «واژه ها و ریشه ها» نوشتۀ فرهنگی ساعی و پر کار آقای همایون باختریانی درین اواخر به زیور چاپ آراسته گردیده و به دسترس فرهنگیان عزیز قرار گرفته است. مؤلف در حدود هزار واژهی گویشی و عامیانۀ مردم کابلزمین را که ظاهراً این لغات و اصطلاحات بی معنی و خالی از ارزش های ادبی جلوه مینماید به تحلیل و بررسی گرفته است.

آقای باختریانی با انجام این کار معنا و مفهوم بسیاری از عبارات، واژه ها و کلمات گویشی کابلزمین را با استفاده از منابع و مأخذ ممکن و میسر مطابق با معیار های علمی- پژوهشی شرح و توضیح نموده است. حوزۀ کار مؤلف بر دو ساحۀ ریشه یابی و رد یابی متمرکز بوده و آن عده از واژگان که دخیل یا قرضی ثابت گردیده اند؛ تنها به ردیابی آنها پرداخته شده که منشا از کدام زبان مجاور یا دور دست داشته است. مانند: «ریکشا» که منشا جاپانی دارد و یا «سماوار» که منشا روسی دارد یا «غجم و غجمک» که منشا ترکی دارد و یا «گدود» که منشا هندی دارد و به همین منوال. تعداد دیگر که خاستگاه شان حوزۀ زبانی خود ما بوده به کندو کاو مختصر در ریشۀ آنها پرداخته شده، تجدید هویت گردیده اند؛ مانند: «شیرگرم» «بر زدن» «بی سر» و غیره. برای بررسی واژه ها و جستجوی ریشهی واژه ها به منابع معتبر ارج گذاشته شده تا به حدث و قیاس نگارنده.در مواردیکه به منابع معتبر در دسترس نبوده به برهان و قیاس متوسل شده است؛ مانند واژۀ « مارموسک» که از «مارمویزک»؛ ماریکه شبیه مویز یا کشمش است تغییر نموده است. بعض واژه گانی که منبع دوگانه و سه گانه داشته نیز مورد بررسی و غور قرار گرفته است مانند؛ «بلا» که از دو مسیر وارد قلمرو زبانی ما شده است یکی بلا «عربی» دوم بلا« هندی».

نگارنده در مقدمه چنین نوشته:« گرچه این کار صلاحیت سترگ و امکانات بزرگ میخواهد که نگارنده از هردوی آنها فاصله دارد؛ ازینرو این حرفهای آخرین نبوده و براهین قاطع شمرده نمیشوند، زیرا هریک ازین لغات مستلزم کاوش های زبانشناسانه بوده شرح و بسط بیشتری لازم دارند که مجال آن تنها برای دانشگاهیان و اندیشمندان فراهم خواهد بود.»

در جای دیگر از مقدمه نوشته اند که: «از آنجاییکه این گنجینه ها نسل اندر نسل برای مان به میراث رسیده است، بایست در نگهداری آنها بکوشیم، غبار فراموشی را از قامت اوشان بزداییم و هویت اصلی شانرا برملا کنیم، اگر امکان میسر گردد آنها را به جای اصلی شان بیشانیم.»

ما از سعی و اهتمام محترم باختریانی درین راستا قدر دانی کرده همت شانرا میستاییم، مؤفقیت بیشتر از بارگاه خداوند« ج» برایش مسألت مینماییم.

دکتر فیض الله ایماق

 

بالا

دروازهً کابل

الا

شمارهء مسلسل    ۲۳۱                           سال دهم                          جدی          ۱۳۹۳ هجری  خورشیدی          اول جنوری      ۲۰۱۵