رییسجمهور
غنی پس از برکناری شماری از مقامهای محلی ولایت هرات، از «بزرگان» این
ولایت خواست تا فهرستی از شایستگان را برای او بسپارند تا ایشان از میان
آنان کسی را بهعنوان شهردار شهر هرات برگزیند. گزینش مقامهای محلی در
مشوره با نمایندگان مردم هر ولایت، اقدامی مثبت و دموکراتیک است. باید
اداره و سیاست کشور بهگونهای سازماندهی شود که مردم بتوانند در انتخاب
والیها، شهردارها و دیگر واحدهای اداری، نقش عمده داشته باشند. نباید روال
بهگونهای باشد که مردم هر پنچ سال بعد بیایند و در انتخابات سراسری به
نامزدان ریاستجمهوری رای بدهند و بعد در گرو انتخابشان باقی بمانند. این
شیوه به هیچوجه دموکراتیک نیست.
مردم باید در انتخاب شهردارها، والیان و مسوولان محلی دست باز داشته باشند.
تنها گزینش هم کافی نیست. مردم هر ولایت یا نمایندگان راستینشان، باید
قدرت برکناری مسوولان محلی را داشته باشند. دموکراسی تا زمانی تحقق
نمییابد که شهروندان، قدرتمند شوند. قدرتمند شدن مردم وقتی مصداق بیرونی
پیدا میکند که شهروندان بتوانند والی، شهردار و دیگر مسوولان محلی را
برگزینند و در صورت لزوم آنان را برکنار کنند. به همین دلیل است که
میگوییم اقدام رییسجمهور در مشوره با «بزرگان» هرات برای معرفی شهردار،
اقدامی درخور و بهجا است. این الگو برای گزینش مقامهای محلی در دیگر
ولایتها نیز باید به کار گرفته شود. اما در سخنان رییسجمهور یک نکته مبهم
است و آن اینکه ایشان از «بزرگان» ولایت هرات خواستهاند برای او فهرست
شایستگان را بفرستند.
روشن نیست که منظور رییسجمهور غنی از بزرگان چیست. اما در ادبیات
سیاستمداران ما، بزرگ معمولا به کسی گفته میشود که بخشی از مردم یک ولایت
یا یک قوم، یا یک محل دور او جمع شوند. نظر ما اما این است که رییسجمهور
باید با مراجع رسمی و قانونی، به شور و مشورت بپردازد.
مرجع رسمی مردمی در هر ولایتی، شورای ولایتی آن ولایت است. نمایندگان شورای
ولایتی یک ولایت، از مردم همان ولایت نمایندگی میکنند. این نمایندگان در
رقابت دموکراتیک، کرسیهای شورای ولایتی را بهدست آوردهاند و به این
ترتیب بیشتر از هر بزرگ و کوچکی از مردم آن ولایت نمایندگی میکنند.
بنابراین باید شورای ولایتی هرات، به رییسجمهور فهرست شایستههای کرسی
شهرداری هرات را بسپارد. قانون اساسی کشور میگوید که شهردارها باید
مستقیما در یک انتخابات آزاد و سری از سوی مردم انتخاب شوند، اما از
آنجایی که برگزاری انتخابات شهرداریها، در شرایط کنونی ممکن نیست، بهتر
است مرجع رسمی نمایندگی از مردم که همانا شورای ولایتی است، در تعیین
شهردارها و دیگر مقامهای محلی، نقش محوری داشته باشد.
رییسجمهور و رییس اجرایی، باید از این به بعد شوراهای ولایتی را که بر
مبنای قانون، مرجع رسمی نمایندگی از مردم ولایات است، جدی بگیرند. شوراهای
ولایتی باید فهرست شایستگان را بر مبنای یک سازوکار منظم، منطقی و در مشوره
با دیگر صاحبنفوذان ولایتی، تنظیم کنند و این فهرست را به رییسجمهور و
دیگر مراجع معتبر بفرستند. رییسجمهوری باید از میان نامهای درج شده در
همین فهرست، شایستهترین را برگزیند.
رییسجمهور هم باید به عهدش وفا کند. نباید ایشان سخنان خود را فراموش کنند
و کاملا یکجانبه در مورد گزینش مقامهای محلی تصمیم بگیرند. تصمیمگیری
یکجانبه در مورد مقامهای محلی ولایت هرات یا ولایت دیگر، پیامدهای
زیانبار دارد. این امر فاصله میان مردم و دولت را افزایش میدهد، از
کارایی مقامها و ادارات محلی میکاهد و فساد مالی را چاق میکند. |