دیروز ویدیوی را از ٬٬تلویزیون یک٬٬ افغانستان تماشا کردم. در پایان ویدیو از ته‌ی دل به سناتور داکتر انارکلی هنریار، شادباش گفتم که جرئت کرد در برنامهء «نیم‌رخ» این تلویزیون تا حدی حرف‌هایی تمام رخی زندگانی مان را بیان داشت.

ولی به حال برنامه‌ساز برنامهء «نیم‌رخ» و گرداننده‌ی آن که با دریغ نامش را نمی‌دانم سخت افسوسم آمد و به شدت رنج بردم که تلویزیون یک با وصف پذیرش هزینهء هنگفت برنامه‌ها چرا در ساخت و نشر برنامه ها توجه جدی نمی‌کند.

در روند برنامه افزون بر اشتباهات بسیار زیاد تلفظی گرداننده، نبودآگاهی های فراگیر تاریخی برنامه ساز و وی هویدا بود و چنان وانمود می‌کرد که گویا مردمان هندو و سیکهـ افغانستان نهالی ناخواسته دو سه سال اخیر این سرزمین است. ایکاش کمی به تاریخ مراجعه می‌کرد. نه تاریخ پنج‌هزار ساله‌ی مان را ورق می‌زدند بلکه از ظهور افغانستان از زمان احمدشاه بابا می‌دیدند و می یافتند که ما مردم هندو، فرزندان همان باشنده های این سرزمین استیم که در فرجام مقاومت ۲۵۰ ساله‌ی اجدادما مقابل عربها، آیین اصلی شان‌را حفظ کردند و به آن باورمند مادند.

اقلیت مذهبی هندوان افغانستان یکی از درخت هایی سربه فلک کشیده‌ی این سرزمین است که بخش از آن حدودی ۵ سده پیش آیین سیکهـ را پذیرفت و در کنار هندوان برادروار به زیست شان ادامه دادند و اقلیت مذهبی هندوباوران وسیکهـ های افغانستان را نیرو بخشیدند.

هرگاه در ولایت هایی افغانستان عزیز، کاوهش صورت بگیرد در بخش اعظم آن‌ها آثار بودایی و هندویی به دست می آیند و پیشینهء زیست این اقلیت را به اثبات می رساند به گونه  مثال:

چوک هندوان قندهار

آورده اند: زمانیکه شهر قندهار توسعه یافت و به عصری شدن شهر گام هایی برداشته شد، بیشترین هندوباوران قندهار در نزدیک چوک نو تاسیس شهر نو مسکن گزیدند و این منطقه به نام «د هندوانو چوک» شهرت یافت.

چوک هندوان قندهار در سال‌های مقاومت ملی خسارات زیادی را متقبل شد و مردم هندوی قندهار هم مانند دیگر شهروندان قندهار به کابل ویا بیرون از مرز های افغانستان مهاجرت کردند.

جناب محب الله اسحاقي، یک تن از شهروندان سرشناس قندهار به این باور است که :‌«دا مخامخ كوتي وه پر چلورو خواوو همداسي پخواني كوتي وي چي اوس نښته البته ملكيت يي د هندو وطنوالو وو زكه يي هندو چوك بولي د طالبانو په حكومت كي مسلم چوك وبلل سو خو اوس بيرته په پخواني نامه باندي چي هندو چوك دي ياديژي».

در ملاقاتی پنجم نوامبر جناب محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان، با نماینده‌های هندو و سیکهـ افغانستان پیامی که فرستاده شده بود نیز به این نکته توجه شان جلب گردیده بود که نگذارند نام های تاریخی محلات یا بناها دگرگون گردند مانند هندوچوک که باید پاسداری شود.

مردم شریف قندهارِ شریف، به این مساله احترام دارند و این چوک را همیش د هندوانو چوک یاد می‌کنند.

به گفته جناب محب الله اسحاقي «په دي تعمير كي اوس د تولنيزو چارو رياست دي. په دي عكس كي سكهان شكاريژي چي د خپل جايداد ته گوري. د دي چوك پر چار طرف باندي د هندوانو كوتياني وي په همداسي مدور ديزاين باندي.»

نه تنها در قندهار بلکه در بسا ولایات افغانستان عزیز مان، کوه ها، نهر ها، چشمه ها و محلاتی هستند که نام هندویی دارند و مطابق اصولی باستان شناسی و تاریخ‌نگاری باید این نام‌ها برای همیش حفظ شوند تا در آینده هموطنی ویا برنامه سازی به خطا نرود و شهروندان هندو و سیکهـ شان را بیگانه و مهمان ناخواسته ندانند.