نکته ی اول: این که جانبداری بسیاری قلم به دستان از نامزد های دلخواه شان کاملاً بر اساس احساسات است و به وضوح دیده می‌شود که ریشه در زبان‌گرایی و قوم‌گرایی دارد. هیچ یک از این عزیزانی که شب و روز پیوسته به توصیف یکی از نامزد ها و کم بها دادن نامزد مخالف می‌پردازد، تا حالا دو جمله ی که خواننده را به فکر وادارد، ننوشته است چه رسد به یک مقاله ی که از دیدگاه سیاسی ـ اجتماعی با اهمیت باشد.  پس به این نتیجه می‌رسیم که سوگمندانه حتی بسیاری از دوستان "روشنفکر؟" هنوز که هنوز است نتوانسته اند پای اندیشه ی شان را از بند افکار عقب افتاده ی قوم و زبان‌گرایی وارهانند و آزاد بیندیشند. یعنی نه بر اساس احساسات به نفع قوم و قبیله بل به بر اساس عقلانیت به نفع ملت، مملکت و آینده قلم زنند. این وضعیت نمایانگر این حقیقت تلخ است که برداشت های ملا عمر و بسیاری "روشنفکران؟" از دموکراسی و عقلانیت زیاد از هم دور نیستند.

نکته ی دوم: به وضاحت دیده می‌شود که حتی بسیاری از "روشنفکران؟" تا هنوز درک نکرده اند که تغییرات سیاسی ـ اجتماعی در تداوم یک جریان یا روند فکری امکان پذیر است و نه این که آن را در وجود یک شخص خلاصه کرد. شخصیت پرستی در طول تاریخ عواقب ناخوشایندی داشته است. وقتی چیز فهم های جامعه ی ما، قبل از این که دعوت به عقلانیت کنند، بیشتر و پیشتر بر اساس قوم و قبیله به شخصیت پرستی تبلیغ می‌کنند، کیفیت و عمق عقب‌گرایی فکری را به وضوح می‌توان دید. اینجاست که تأثیرات عمیق جنگ سی ساله  در اندیشه و معنویت جامعه نمایان می‌گردد، به ویژه در اندیشه و معنویت قشر "روشنفکر؟".

سوال بر انگیز است که چرا همه عزیزان دو دسته یا به داکتر عبدالله و یا هم به داکتر احمد زی چسپیده اند و در این میان عنصر مرکزی و اساسی که همانا "ملت" است کاملاً به فراموشی سپرده شده است؟!

حماسه ی که ملت ما متحدانه از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب مملکت در انتخابات اخیر آفرید، نمایانگر فکر تازه در ذهن جامعه بود و است. ملت با بیداری و مصمم از نظام انتخاباتی پشتیبانی کرد و مخالفتش را با دیکتاتوری به نمایش گذاشت. اگر ملت ما سه دوره ی دیگر پیهم با همین بیداری در انتخابات سهم بگیرد، یک نسل در سیستم انتخاباتی به سن قانونی می‌رسد و این نسل آگاهانه برای بهبود وضعیت خود می‌اندیشد و عمل می‌کند. امروز به قدرت رسیدن داکتر عبدالله یا داکتر احمد زی هیچ دردی را دوا نمی‌کند زیرا هر دو مهره هایی اند که بازی می‌شوند و با ملت و درد ملت کوچک ترین رابطه ی ندارند. اما خُب، هر ملتی از تنگناهایی باید بگذرد، ما نیز، اگر واقع بینانه بنگریم، فعلاً چاره ی دیگری جز همین دو نداریم یعنی چاره ی دیگری برای ملت نگذاشته اند، لذا جبراً باید انتخاب یکی از این دو کاندید را بر رأس قدرت دولتی منحیث دوره ی گذار در تاریخ قبول کرد. اما این دو مهره، دریچه ی امید نیستند. اگر می‌توانستم رای بدهم، یقیناً به کسانی که به طور آشکار قوم‌گرایی را تبلیغ می‌کنند، رای نمی‌دادم زیرا در چنین وضعیتی، در میان بد و بدتر، انتخابِ بد، کمتر بد است.  

دریچه ی امید، بیداری ملت، انتخاب آگاهانه میان نظام انتخاباتی و دیکتاتوری دینی بود. ملت نظام انتخاباتی را انتخاب کرد که دستش از بوسیدن است و بدون شک بجا خواهد بود که بسیاری از قلم به دستان، روشنفکری را از ملت بیاموزند و بر خود تهمت روشنفکر را نبندند زیرا "هنرمند بودن به گفتار نیست!"