معرفی کتاب

مترجم و ناظم: عفیف دهلوی

کتاب گوهر راحت، را هفته‌ی پسین ماه روان عیسایی از دوست نهایت گرامی جناب پریت پال  سنگهـ جی نصیب بردم.

کتاب، در واقع برگردان منظوم سروده هایی گورو بابا ارجن دیو جی بوده که از سوی جناب گیانی نهال سنگهـ عفیف، سالهای پیش از امروز صورت یافته است.

جناب عفیف، شیرینی زبان فارسی را از دلیل مهم برگردان سروده های گورو ارجن دیو جی که یکی از خلافای سیکهـ پنتهـ بود، وانمود کرده و زحمت های فراوان را در ین گستره پذیرا شده تا متن سروده ها در برگردان فارسی صدمه ی نبینند.

او می نویسد: «اصحاب باسواد فی زمانه در  وسعت علوم و السنه ملل جهان و در تبادله ادب و فرهنگ باهمی کوشش بی انتها دارند،  تا امکان مجادله و مناقشه را کم کرده شود و به آشتی و صلح ملل افزوده ترقی علوم متداول را جای امنیت جهان را برقرار داشته از نا چاتی ها و جنگ جدل اجتناب ورزیده شود.
از همه بالاتر چون ما از وظایف و عقاید دیگران علیم و فهیم بگردیم، احترام زیاد در آن مردم حاصل می داریم و چون عقاید دیگران را قریب عقاید خود می بینیم، باطلات و نافهمی ها از بین برداشته، یگانگت و یک جهتی را خواهش‌مند  می‌گردیم و از تنگی خیال گذشته از خودی و تکبر می رهیم- و اصل مدعای فرض منصبی انسانی را که عبارت از انس باشد در وجود خود می ریانیم- انسان باید انیس جنس خود باشد.
شکی نیست که حب الوطنی یک وصف رفیع است ولی حب بین الملل بلندترین و ارفع است.
ایران و هندوستان، پاکستان و افغانستان به تبادلهء علوم و فنون، فقه، دلایل، عقاید دینی تبادله می نمودند چنانچه علوم ریاضی و نجوم و هندسه از هند به ایران برده شده و نوشته های ژند و پاژند را هندیان مطالعه می نمودند. تراجم پنج تنتر را به فارسی بنام کلیله  و دمنه نموده ادر سایر ممالک فارسی زبان نشر کرده شد. پسان تر اشعار فارسی از شعرای ایران به سایر ادب هندوستان سرشاری نموده موجب تقلید شدند. شیخ سعدی، حافظ، فردوسی، مولانا رومی، عطار و جامی بر زبان هندیان بارها در روزی نوازنده می شده‌اند.»

البته در آغاز کتاب، زیر همین سرنامه، از قلم فیض محمد خان زکریا وزیر خارجه آن وقت افغانستان می خوانیم:

فیض محمد خان زکریا وزیر صاحب خارجه سابق دولت خداداد افغانستان

اشعار و کتابهای جناب گیانی نهال سنگهـ ایم ای متخلص به عفیف صاحب را مطالعه کردم این مجموعه های شعر عفیف در زبان فارسی آنقدر زیبا و لطیف اند که یاد از شعرای سبک هند می‌دهند. از اشعار عفیف نور عشق و عرفان شعله‌ور است و عشق عفیف روحانی و وجدانیست. خیالت نازک و عبارات مرصع این شاعر هندی از عالم روحانی سرچشمه گرفته است.

من یقین دارم که اگر جناب عفیف به تهران یا کابل با ادبا و شعرای اهل زبان این ممالک داخل صحبت شوند در زبان فارسی علامه وقت خواهند شد. من از ملاقات جناب عفیف خیلی مسرت و بهجت حاصل کردم. می‌خواهم همیشه همصحبت باشم. کابل ۱۰/۰۴/۱۳۴۳ و السلام. فیض محمد زکریا

 پیش از آنکه مترجم به ترجمه سرود های بپردازد، جناب گورو ارجن دیو جی را معرفی میدارد و از فراز و فرود زندگانی این مرد بزرگ سخن هایی می آورد و پسانتر در مورد آیات سکهـ‌ منی صاحب شرح مفصلی دارد.

از برگه ی ۳۹ ام تا ۱۵۱ ام بالاتر  سروده را به زبان اردو و پایانتر ترجمه منظوم همان سروده را در فارسی شیرین پیشکش خواننده‌گان بلندمرتبت می‌دارد که باعث روشنی دل می‌گردند.

نمونه ی از  کارهای عفیف:

هشت بند ششم

شلوک

کام کرودهـ اربوبهـ موه بنس جای اهنمیو
نانک پربهـ سرناگیتی کر پرساد گور دیو

برگردان

آز و شهوت غصه و کبرو گمان
هم محبت می بگردد بی نشان
می رود نانک پناه ایزدی
گر به گردد مرشد او مهربان

خواندن این کتاب را به علاقه‌مندان توصیه می داریم.