|
5 فبروری 2025 روزنامه نیویارک تایمز
گزارشگر: امیلیا نیرنبرگ Amelia Nierenberg
شاهزاده رحیم حسینی، پسر آقاخان چهارم، روز چهارشنبه به عنوان جانشین وی
معرفی شد و عنوان رهبر معنوی میلیون ها مسلمان اسماعیلی در سراسر جهان را
به ارث برد. رحیم 53 سال دارد و پنجمین آقاخان و پنجاهمین امام شاخه نزاری
اسماعیلی شیعه که رهبران آن ادعا می کنند نسبشان به حضرت محمد میرسد، می
باشد. هرچند نفوس اسماعیلیان بین 12 تا 15 میلیون تخمین زده شده است، اما
فعالیت های شان از طریق مؤسسات آنها - از جمله بیمارستان ها و دانشگاه ها -
و کارهای بشردوستانه تأثیر زیادی در جهان داشته است. ایبو پاتل، بنیانگذار
و رئیس مؤسسه "روابط بین ادیان آمریکا"، که برای دکترای خود در دانشگاه
آکسفورد در موسسات اسماعیلیه دانش آموخته است، گفت: "انتظار من این است که
آن فعالیت های اجتماعی همچنان ادامه یابد زیرا ریشه در اسلام دارد و در
کارهای این مؤسسات اثبات شده است."
نام امام جدید در وصیت نامه پدرش آقاخان چهارم کریم حسینی که روز سه شنبه
در سن 88 سالگی درگذشت، بدون مهر و موم در روز چهارشنبه مشخص شد. این خبر
از طریق شبکه توسعه آقاخان که توسط پدرش تأسیس شده است، تایید شد. آقاخان
جدید بیشتر کار خود را بر روی بحران آب و هوا متمرکز کرده است. او به ثروت
گسترده که در بخشهای مختلف سرمایه گذاری شده، در دسترسی خواهد داشت. رهبری
و مؤسسات اسماعیلی خیلی ثروتمند هستند: ثروت آنها از 1 میلیارد دلار تا 13
میلیارد دلار تخمین زده شده است. دارایی‌ها در شرکت های هواپیمایی و املاک
و روزنامه ها سرمایه گذاری شده است. خود مرحوم آقاخان با افراد سلطنتی
رابطه نزدیک داشت. اسب‌های مسابقه‌ای داشت و با جت‌های شخصی پرواز می‌کرد و
به دلیل ساختن مؤسسه‌ها و انجام کارهای بشردوستانه، به‌ویژه در آسیا و
آفریقا، مورد تحسین بسیار قرار می‌گرفت. این باعث می‌شد که افراد بسیاری
خارج از فرقه اسماعیلیه نیز ازین خدمات سود ببرند. او مورد احترام پیروانش
بود و مرگ او پایان یک دوره طولانی است. فقط اسماعیلیانی که به سن پدربزرگ
و مادربزرگ رسیده اند، می‌توانند دوران قبل از مرحوم آقاخان را به یاد
بیاورند که از سال 1957 رهبری آنها را بر عهده داشت.
اسماعیلیان که به پذیرش افراد با مذاهب دیگر معروف هستند، بیمارستان ها،
مدارس و مؤسسات دیگر از جمله دانشگاه آقاخان در کراچی پاکستان را اداره می
کنند. دکتر پاتل گفت: "این یک دیدگاه همه جانبه است که بر اساس اسلام رحمت،
متعالی و کثرت گرایی است. برخی از ثروت هنگفتی که توسط اسماعیلیان کنترل
می‌شود، از نوعی عشریه است که پیروان آنها که در تقریبا 35 کشور از جمله
سوریه، افغانستان، پاکستان و تاجیکستان زندگی میکنند، پرداخت میکنند.
ح.الف هلیر، کارشناس مطالعات امنیت بین المللی در "موسسه خدمات متحده
رویال" در این رابطه گفت: "بسیاری از مردم به مکاتبی رفته اند که آقاخان
راه اندازی کرده است. من فکر می کنم که آنها در میان مردم شهرت نیکی کسب
کرده اند." در کنیا، جایی که آغاخان دوران کودکی خود را سپری کرد، برخی از
آن مرحومی به عنوان پیشگامی یاد می کنند که در دهه 1960، پس از مبارزه پر
فراز و نشیب برای استقلال، مطبوعات امروزی کشور را پرورش داد. او "گروه
رسانه ای ملت" را تأسیس کرد که به دقت فراوان جنبش پایان دادن به استعمار
را مستندسازی کرد. این بنگاه اکنون یکی از بزرگترین رسانه های خصوصی در شرق
و مرکز آفریقا است. هنگامی که دیکتاتور اوگاندا، ایدی امین، مردم آسیایی
تبار را در سال 1972 از کشورش اخراج کرد، آقاخان چهارم کمک کرد تا بسیاری
از آنها در کانادا اسکان داده شوند. جونا استاینبرگ، دانشیار انسان‌شناسی
در دانشگاه کارولینای جنوبی که کتابی درباره این گروه نوشت، گفت: "آنها
واقعاً در خط مقدم تلاش‌های امدادی و بشردوستانه نه تنها برای اسماعیلیان،
بلکه برای همه افراد آسیب‌دیده در جوامعی که در آن کار میکنند، بوده‌اند."
قدامت مذهب اسماعیلی به قرن هشتم می رسد و یکی از چندین شاخه اسلام است که
بعد از اختلاف نظر بر سر جانشینی واقعی امامان پس از پیامبر اسلام (ص) به
وجود آمده است. قدرت آن با اداره خلافت فاطمیان، مستقر در شمال آفریقا، در
قرون 10 تا 12 به اوج خود رسید، اما از زمانی که امامان حاکمان موقت نیز
بودند، قرن ها می گذرد. امامان اسماعیلی نزاری در بیشتر تاریخ متأخر خود در
ایران مستقر و پیروان آن در آسیای مرکزی و جنوبی و خاورمیانه پراکنده
بودند. دکتر اشتاینبرگ گفت: "آنها قطعاً در بخش هایی از جهان زندگی می کنند
که به خاطر داشتن چندین فرقه مذهبی پیچیدگی و فشار و چالش در آن وجود دارد.
اما آنها بسیار مراقب هستند که از آن مسایل خود را دور نگهدارند."
امام جدید ارتباطات قدرتمندی در ایالات متحده و خارج از آن دارد. او برای
تحصیل به آکادمی فیلیپس و دانشگاه براون رفت و در آنجا ادبیات تطبیقی
خواند. او به طور منظم با رهبران دیگر ملاقات می کند و در اجلاس های جهانی
مانند COP28 شرکت می کند. مرحوم آقاخان با نامگذاری پسرش به عنوان جانشین
خود، خانواده را دوباره با سنت هماهنگ کرده است. پدربزرگ او، آقاخان سوم،
در سال 1957 از دیگر فرزندان خود گذشت و جانشینی را معرفی کرد و گفت که
دنیایی که به سرعت در حال تغییر است به طرز فکر یک مرد جوان نیاز دارد.
در آن زمان، نواسه او (رحیم حسینی) یک دانشجوی 20 ساله تاریخ اسلام در
دانشگاه هاروارد بود.
(فرح محمد و عبدی لطیف دهیر در گزارشگری مشارکت داشتند.)
|
