|
ترس بیان یک احساس است. برای موجود زنده و مشخص تر برای انسان ها وضعیتی
ایجاد می شود و احساسی دست میدهد که همراه است از تأثیر یک عامل دارنده ی
پیام نگران کننده، آگاه کننده، تهدید کننده و بارآورنده ی وضعیت نا خوشایند
وهراس انگیز. می دانیم که هر پیام ترس آور از وضعیت و یا خبری نمی تواند
حتماً درست باشد. مانند بسا خبرسازی های ترس انگیــز در حوزه ی دپلوماسی و
مانورهای سیاسی که ترس دروغین را با انگیزه های سیاسی، اقتصادی و نظامی
ایجاد می کنند یا به وسیله ی رسانه های دست پروده جعل می شوند.
در حوزه ی رفتار اجتماعی، مهم این است که اوصاف ظرفیت هایی شناخته شوند که
به عنوان عامل و ایجاد گر یک وضعیت پرمخاطره و تهدید آمیز نشان داده شده
اند.
"فرمان" طالبان نسخه یی را با تعیین لباس، روی و صدای زنان برای پیشگیری از
وقوع بیماری "فتنه" تجویز کرده است. از نظر طالبان گویا زن اگر لباس مورد
نظر طالبان را نداشته باشد، باعث فتنه است. برای پیشگری از بروز فتنه مواد
هشتگانه دستورشده است.
بیان ساده ترش این است که: چون دیدن چهره، دست، پای و صدای زن، ترس فتنه را
دارد، پس باید پنهان بمانند!!
آیا میتواند چنین ادعایی جز یاوه های بسیارعقب مانده، گپ دیگر داشته باشد؟
در نظر آوریم زنانی را که این همه یاوه وخلاف گواهی تاریخ جوامع بشری و
افغانستان طالبان را نپذیرفته اند، آیا حق دارند که بگویند: چون منبع و
عامل فتنه مرد است، باید چشمان مردان فتنه انگیز کور شود؟!
با مکثی پیرامون "فتنه" موضوع را دنبال می کنیم.
پیرامون "فتنه" یا برای جلوگیری از آن عاملی که سبب می شود، گروه طالبان،
اجزای ستر را برای زنان دستور بدهد، نیاز است که مکث بیشتر شود.
در توضیح بند دوم، مطالبی پیرامون فتنه از نظر طالبان نیست. فقط شماره ی 50
در پاروقی کتابی را نام می برد که در بیروت انتشار یافته است. مطلبی از این
کتاب محل استشهاد "فرمان" نویسان است.
اصل عربی آن« قوله وأما فی زماننا فمنع من الشابة) (لالأ نا عورة بل لخوف
الفتنة.
(الدرالمختار و حاشیة ابن عابدین رد المحتار ج6 ص 370 الناشر دارالفکر
بیروت
برگردان به زبان فارسی: «اما در زمان ما، منع دختر جوان، نه بخاطر اینکه
عورت است، بلکه از ترس فتنه» است(1)
برای دریافت فهم و توضیحات بیشتر از فتنه، گروه طالبان توضیحی ندارد. اما
چند منبع از طرفداران جمهوری اسلامی ایران نوشته هایی را انتشار داده اند.
هنگام مراجعه به آنها، چند نکته جلب نظر می کنند:
یک، در قرآن از فتنه تذکر رفته است.
اما در قرآن «واژۀ فتنه ومشتقات آن ده ها بار ذکر شده و در معانی مختلفی به
کار رفته است. گاه به معنی آزمایش و امتحان است... گاه به معنی فریب
دادن... گاه به معنی بلا و عذاب... گاه به معنی گمراهی ... گاه به معنی
شرک. بت پرستی یا سد راه ایمان آورندگان...»(2)
و در جای دیگر از جمله:«فتنه به معنی اختلاف مردم در عقاید و آرأ به گونه
یی که منجر به ناآرامی شود نیز هست:(3)
در جمهوری اسلامی ایران، مخالفان سیاسی و آنانی را هم دارنده ی فتنه و فتنه
گر نامیده اند که مسلمان هستند، اما قرائت دیگری از اسلام دارند با طرح های
سیاسی متفاوت. به طورمثال، اعتراضات سال 1388 را که در دفاع از میرحسین و
کروبی و در مخالفت با پیروز نامیدن احمدی نژاد صورت گرفته بود، "عوامل
فتنه" می نامند.
دو، در قران سخنی از اینکه زن، اسباب فتنه و آنهم بالاتر از قتل باشد،
نیست.
حالا برمی گردیم به "دلیل" طالبان. در فرمان نوشته شده است که:« پنهان کردن
روی زن به سبب ترس از فتنه ضروری است.» معنی اش: روی زن، فتنه ایجاد می
کند، پس پنهان بماند!!
تجارب جوامع انسانی و تجارب کشور خود ما از چه حکایت می کند؟
تجارب حاکی از آن است که درسطح جهان و در افغانستان، دیدن روی زن، فتنه،
آشوب و بی نظمی ایجاد نکرده است. آنچه اتفاق افتاده است و میتواند طبیعی
تلقی شود، این است که نه تنها دیدن روی یک دختر، می تواند سبب ایجاد علایق
عاشقانه و صمیمانه و ایجادگر انگیزه های زنده گی مشترک شود، بلکه دیدن روی
یک مرد نیز میتواند علایق هم مانند را ایجاد کند. افزون بر ده ها هزار
نمونه در همه جوامع و کشورها، نمونه یی را ابن بطوطه در سفرنامه اش زیر
عنوان" چه شد که پیشوای قلندریان ریش و ابروهای خود را تراشید؟" آورده است.
درآن حکایت، زنی به شیخ زیبا روی علاقه ی عاشقانه می گیرد. اما شیخ با
تراشیدن ریش و ابروها، چهره یی می یابد که دل عاشق می شکند. در آن حکایت هم
نه علاقه مندی آن زن و نه هم دل شکسته گی اش، زمینه یی را برای فتنه مساعد
می کند.(4)
اما اگر دیدن روی زن، اسباب ناآرامی اجتماعی، بی نظمی ها، رذالت و شرارت
هایی را در پی دارد، خردمندانه آن است که این عیب و نقیصه در کمبود های
مردان نا آشنا با رفتار و سلوک آنها، یا انسان های دارند ی خصلت فتنه
انگیزی، جست و جو شود، نه در دیدن چهره ی زن وبا انگیزه ایجاد زن هراسی.
منابع:
1- "فرمان امر بالمعروف..." بند دوم. پاورقی ص 26. برگردان از زبان عربی به
فارسی را متشکرِ نویسنده ی محترم دکتر فضل غنی مجددی هستم.
2- آئین رحمت. دفتر مکارم شیرازی. مفهوم فتنه در آیات قران چیست؟
3- پایگاه بصیرت. فتنه چیست وفتنه گر چه می کند.
4- ابن بطوطه.سفرنامه ص68. برگردان به فارسی دکتر محمد علی مـُـوحد. جلد
اول. چاپ ششم .سال 1376 خورشیدی. چاپ سپهر. تهران . ایران.
ادامــــه دارد
|
