|
یادداشت مترجم: جناب نصیر مهرین در سفرنامه امریکای شان از این حقیر یاد
کرده بودند که در محضر ایشان و چند دوست دیگر در منزل پروفیسور احمدی،
احیانا حرفهای آموزنده در مورد هوش مصنوعی و استفاده و احتمالات سواستفاده
از آن در ساحه آموزش و پرورش (که شغل شریف بنده است) گفته بودم. البته من
فقط چند گپ پراکنده و معمولی گفته بودم و این بزرگواری ایشان بود که آنرا
"آموزنده" خوانده بودند.
امروز طبق معمول روزنامه نیوریاک تایمز را میخواندم. چشمم که به عنوان این
مقاله افتاد شروع به خواندن کردم. به یاد مهرین گرامی و جناب مدنی عزیز که
آنشب در منزل آقای احمدی تشریف داشتند افتادم و خواستم این مقاله جالب را
به فارسی-دری برای خوانندگان کابل ناتهـ تهیه کنم.
هرچند گزارش در مورد یهودیت و تا حدی مسیحیت است اما استفاده از واژه ها و
اصطلاحات اسلامی در این ترجمه عمدی است. این ترجمه هدیه است به آقای نصیر
مهرین. حامد علی پور
==============
صدایی که از بلندگوها به گوش حضار در "امانو ال"، کنیسه (پرستشگاه یهودیان)
در هیوستون، میرسید، دقیقا مانند صدای خاخام جاش فیکسلر بود. با همان ریتم
ثابتی که حضار به آن عادت کرده بود، خطابه در مورد معنای همسایگی در عصر
هوش مصنوعی بود. خاخام فیکسلر سپس خودش بالای منبر رفت.
او گفت: «صدایی که لحظه ای پیش شنیدید ممکن است شبیه آواز من باشد اما
گوینده من نبودم."
این ضبط توسط باتی ساخته شده است که خاخام فیکسلر آن را "خاخام بات" می
نامد، یک چت بات هوش مصنوعی که با کمک یک متخصص و با تکیه بر موعظه های
قدیمی خاخام ، خطبه را نوشته و حتی آن را به صدای خود ارائه داد. در جریان
بقیه مراسم، خاخام فیکسلر، گاه و بیگاه، از "خاخام بات" با صدای بلند سؤال
می کرد و بات با کمترین تاملی به آنها پاسخ می داد.
خاخام فیکسلر یکی از رهبران جنبش رو به افزایش مذهبی است که استفاده از هوش
مصنوعی را در کار خود آزمایش می کنند. در نتیجه یک جهشی در این ساحه به
وجود آمده است. شرکت های فناوری که معتقد به "امر به معروف" اند ابزارهای
هوش مصنوعی را تهیه کرده اند. این ابزارها می توانند تحقیقات الاهیاتی
انجام دهند و موعظین را در نوشتن خطبه هایشان کمک کنند.
برای قرن ها، فناوری های جدید روش های پرستش مردم را تغییر داده است. از
رادیو در دهه 1920 گرفته تا تلویزیون در دهه 1950 و اینترنت در دهه 1990.
برخی از طرفداران هوش مصنوعی در فضاهای مذهبی حتی از آن فراتر رفته اند و
توانایی هوش مصنوعی - و ترس از آن - را با اختراع ماشین چاپ در قرن پانزدهم
مقایسه کرده اند.
رهبران مذهبی از هوش مصنوعی برای ترجمه موعظه های پخش زنده خود به زبان های
مختلف استفاده کرده اند و آنها را برای مخاطبان بین المللی منتشر کرده اند.
برخی دیگر چت بات هایی را که در ده ها هزار صفحه از کتاب مقدس آموزش دیده
اند با طلبگان حوزه علمیه که به تازگی شامل حوزه شده اند مقایسه کرده اند.
اما این بات ها میتوانند گزیده هایی از موضوعات خاص را در کمترین وقت از
میان کتابها و نسخه ها بیرون بکشند.
اما رهبران مذهبی می گویند که با پیشرفت فناوری، پرسشهای اخلاقی در مورد
استفاده از هوش مصنوعی برای کارهای مذهبی پدید آمده است. هرچند اکثر آنها
موافقند که استفاده از هوش مصنوعی برای کارهایی مانند تحقیق یا بازاریابی
قابل قبول است، اما، سایر کاربردهای این فناوری، مانند نوشتن موعظه، توسط
برخی به عنوان یک گام "بیش از حد" یا یک عمل غیرقابل قبول تلقی می شود.
جی کوپر، کشیش در آستین، تگزاس، از ChatGPT OpenAI برای ایجاد یک موعظه
مکمل برای کلیسای خود به عنوان یک آزمایش در سال 2023 استفاده کرد. او آن
را با استفاده از پوسترهای روبات ها به بازار عرضه کرد و این کار افراد
جدیدی را به کلسیا آورد. آقای کوپر گفت "انواع گیمرها"، افرادی که بیشتر به
بازی ها ویدیویی علاقمندند - که قبلا هرگز در کلیسا حاضر نبودند، اینبار
شرکت کردند.
درخواست موضوعی که او به ChatGPT برای تولید موعظه خود داد این بود: "چگونه
می توانیم حقیقت را در دنیای که هوش مصنوعی آنرا محو می کند، تشخیص دهیم؟"
آقای کوپر گفت که ChatGPT با یک پیام خوش آمدگویی، یک موعظه، یک برنامه
کودکان و حتی یک آهنگ چهار بیتی هم ارائه کرد که حاضرین از آن بیشترین
استقبال را کردند. آهنگ این بود:
آنگاه که فورمولهای ریاضی دروغ و فریب را به ما عرضه میکنند
ما نگاهمان را به آسمان بی پایان می اندازیم
جایی که تعالیم مسیح راه ما را روشن می کند و دروغ
ها با نور روز زدوده میشوند.
آقای کوپر از آن زمان به بعد از این فناوری برای نوشتن موعظه استفاده نکرده
است و ترجیح می دهد در عوض از تجربیات خود استفاده کند. اما او گفت که حضور
هوش مصنوعی در فضاهای مبتنی بر ایمان، سوال بزرگتری را مطرح می کند: آیا
خدا می تواند از طریق هوش مصنوعی صحبت کند؟
آقای کوپر گفت: "این سوالی است که در دنیای مجازی و آنلاین بسیاری از
مسیحیان اصلا آن را دوست ندارند زیرا ایجاد ترس می کند." او می گوید"ترس
آنها قابل فهم است اما من فکر می کنم این یک سوال ارزشمند است."
تأثیر هوش مصنوعی بر دین و اخلاق در چندین مورد برای پاپ فرانسیس مطرح بوده
است، اگرچه او مستقیما به استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به نوشتن موعظه
ها نپرداخته است.
پاپ در پیامی در اوایل سال گذشته گفت: انسانیت ما "ما را قادر می سازد تا
با چشمان خدا به دنیا نگاه کنیم، ارتباطات، موقعیت ها و رویدادها را ببینیم
و معنای واقعی آنها را کشف کنیم. بدون این نوع خرد، زندگی خسته کن و بی
معنا می شود." وی افزود: "چنین حکمتی را نمی توان در ماشین ها جستجو کرد."
فیل یوبانک، کشیش کلیسای منلو در منلو پارک، کالیفرنیا، هوش مصنوعی را با
یک "بازوی بیونیک" مقایسه کرد که می تواند کار او را تقویت کند. اما وقتی
نوبت به خطبه نویسی می رسد، او میگوید که هوش مصنوعی "قلمرو عجیب و غریب و
ناآشنا است، جایی که ممکن است شما را با واقعیت نزدیک کند، اما این نزدیکی
می تواند بسیار مرموز باشد."
خاخام فیکسلر موافق این حرف است. او به یاد می آورد که وقتی "خاخام بات" از
او خواست تا در موعظه تولیدی اش، یک سطر در مورد هوش مصنوعی هم بگنجاند،
شگفت زده شد. "خاخام بات" علاوه کرده بود که: "همانطور که تورات به ما
دستور می دهد که همسایگان خود را مانند خودمان دوست داشته باشیم، آیا می
توانیم این عشق و همدلی را به موجودات هوش مصنوعی که ایجاد می کنیم نیز
گسترش دهیم؟"
خاخام اورن هایون، که عضوی از جماعت ایمانو ال است، میگوید خاخام ها در طول
تاریخ اولین پذیرندگان فناوری های جدید، به ویژه برای کتاب های چاپی در قرن
پانزدهم بوده اند. اما الوهیت آن کتاب ها در رابطه معنوی خوانندگان آنها با
خدا بود. خود او برای کمک به تحقیقات خود به طور منظم از یک چت بات استفاده
می کند که بر اساس 20 سال نوشته های او آموزش دیده است. اما او هرگز از هوش
مصنوعی برای نوشتن بخش هایی از موعظه هایش استفاده نکرده است.
خاخام هیون گفت: "وظیفه ما فقط کنار هم قرار دادن جملات زیبا نیست.
امیدوارم چیزی بنویسیم که نه تنها فصیح و روان باشد و مردم را به تحرک
تشویق کند، بلکه به پرسشهای مردم که ناشی از دردها و قربانی های منحصر به
فرد انسانی است نیز پاسخ دهد، زیرا ما در جوامع انسانی با افراد دیگر زندگی
میکنیم." او افزود: "نمی توان این سوالها را خودکار یا اتوماتیک کرد و برای
آن از بات پاسخ گرفت."
کنی جانگ، یک کارآفرین فناوری، معتقد است که ترس از استفاده کشیش ها از هوش
مصنوعی کمی اغراق آمیز است و تکیه به این فناوری حتی ممکن است برای جذب نسل
جدیدی از کلیساهای جوان و آگاه به فناوری در زمانی که حضور در کلیسا در
سراسر کشور در حال کاهش است، ضروری باشد.
آقای جانگ، سردبیر یک شرکت رسانه ای متمرکز بر ایمان و فناوری و بنیانگذار
یک پلت فرم آموزشی هوش مصنوعی، در سال گذشته به سراسر امریکا سفر کرد تا در
کنفرانس ها سخنرانی کند و محصولات هوش مصنوعی مبتنی بر ایمان را تبلیغ کند.
او همچنین یک گروه فیس بوک برای رهبران کلیسای کنجکاو درین راه را با بیش
از 6,000 عضو اداره می کند.
آقای جانگ گفت: «آمار به ما نشان می دهد که فیصدی نوجوانان و جوانان کنجکاو
در مسایل معنوی بسیار بالاتر از فیصدی کلانسالان و افرادی هستند که از زمان
کووید کلیسا را ترک کرده اند. بنابرین، این زمان مساعدی برای این کار است."
در حال حاضر، اکثر شرکت های هوش مصنوعی مبتنی بر ایمان به مسیحیان و
یهودیان خدمات ارائه می دهند، اما چت بات های سفارشی برای مسلمانان و
بودایی ها نیز وجود دارد.
برخی از کلیساها در حال حاضر برای خدمات و وب سایت های خود از هوش مصنوعی
استفاده خفیف را شروع کرده اند. به عنوان مثال، به نظر می رسد چت بات در وب
سایت "خانه پدر"، کلیسایی در لیسبورگ، فلوریدا، خدمات استاندارد به مشتریان
ارائه می دهد. از جمله سوالات پیشنهادی آن: "خطبه شما ساعت چند است؟"
پیشنهاد بعدی اما پیچیده تر است: «چرا دعاهایم مستجاب نمی شود؟»
این چت بات توسط Pastors.ai، یک استارت آپ که توسط جو سو، کارآفرین فناوری
و شرکت کننده در کلیسای آقای یوبانک در سیلیکون ولی تأسیس شده است، ایجاد
شده است.
پس از اینکه یکی از کشیش های قدیمی آقای سو کلیسای خود را ترک کرد، او به
این فکر افتاد که موعظه های ظبط شده آن کشیش را در ChatGPT آپلود کند. سپس
آقای سو از چت بات سؤالات خودمانی در مورد ایمانش می پرسید. او این ایده را
به یک تجارت تبدیل کرد.
چت بات های آقای سو بر روی آرشیو موعظه های کلیسا و اطلاعات وب سایت آن
آموزش دیده اند. آقای سو گفت، اما حدود 95 درصد از افرادی که از ربات های
چت استفاده می کنند، به جای کاوشهای عمیق در مسایل معنوی، از آنها در مورد
چیزهایی مانند وقت موعظه می پرسند. او افزود: "من فکر می کنم که در نهایت،
مسایل تغییر خواهد کرد، اما در حال حاضر، این مفهوم ممکن است کمی جلوتر از
زمان خود باشد."
منتقدان استفاده از هوش مصنوعی توسط رهبران مذهبی به مسئله توهم و اشتباه
اشاره کرده اند. این باتها، گاهگاه - چیزهایی میگویند که اشتباه است در
حالی که این اشتباه در شرایط خاص ضرری ندارد. این ابزارهای هوش مصنوعی گاه
یک متن از کتاب مقدس مذهبی را جعل می کنند و این یک مشکل جدی را ایجاد می
کند. به عنوان مثال، در موعظه خاخام بات، هوش مصنوعی نقل قولی از فیلسوف
یهودی ابن میمون کرد که برای شنونده معمولی معتبر بود اما جعلی بود.
برای سایر رهبران مذهبی، مسئله هوش مصنوعی ساده تر است: چگونه واعظان می
توانند خطبه های شانرا خودشان بنویسند ولی از هوش مصنوعی تاحدی استفاده
کنند؟
توماس کاستلو، کشیش "نیو هوپ هاوایی کای" در شهر هونولولو، گفت: "من نگران
این واعظان استم. بسیاری از آموخته های الهی و موعظه های مهم حاصل سالها
تدریس و سخنرانی اند. میترسم که استفاده از هوش مصنوی واعظان را به جهت ضعف
درین ساحه ببرد."
خاخام هیون به یاد می آورد که درین اواخر، در یک بعد از ظهر، در کنیسه خود
از قفسه کتاب خود یک عکس گرفت و از دستیار هوش مصنوعی خود پرسید که کدام یک
از کتاب ها را در موعظه های اخیر خود استفاده نکرده است. قبل از هوش
مصنوعی، او خود عناوین را پایین می کشید، وقت می گذاشت تا فهرست های آنها
را بخواند و آنها را با دقت در برابر کار خود بررسی کند.
خاخام هیون گفت: "من راستش کمی ناراحت شدم که آن بخش از روند را که بسیار
مثمر و شادی آفرین و غنی و روشنگر است و به زندگی و کارم نیرو میدهد، از
دست دادم." استفاده از هوش مصنوعی شما را سریعتر به پاسخ می رساند، اما
مطمئنا در این راه چیزی را از دست میدهید."
|
