نصیر مهرین

اگر عادت کردن با بی تفاوتی ها را کنار بگذاریم، اگر یأس زده گی نا امید شده گان را با دلسوزی و روشن کردن چراغ امید دهی، در نظر بگیریم، با چند گروه دیگری از هموطنان مواجه خواهیم بود: با آنانی که آشکارا و یا در خفا و با رفتار دوگانه ی "بلی و نه" از طالبان دفاع میکنند. کسانی را هم داریم که با رفتار و نوشتار کلی گویانه، در پی آنند که هم سیب به دست و هم یار نرنجد. یا اینکه سر در بالین پیشینه ها دارند بدون توجه به تکاندهنده ترین رویداد هایی که سرنوشت تاریخ و فرهنگ مردم یک کشور را به سوی نابودی سمت میدهد.
در این میان قلمزنان، فعالان عملی و نهاد هایی را هم می بینیم که جدی تر با اوضاع برخورد میکنند. از وقایع و رویداد های واقعاً موجود روز، از خواستگاه ها و عوامل تبارز و شکل دهی آن با تصویری از آینده ی درد ناکتر و بی مانند تر هوشدار میدهند و راه می جویند.

آنچه روز پیش در کنگره ی ملی هزاره و سعی و کوشش انجمن فرهنگی بامیان، سهم گیری تعدادی از سایر نهاد ها و شخصیت ها را گواه بودم، دارنده ی ویژه گی هایی بود که در چار چوب امیدواران راه جویی می آید.
برای من که سخنی پیرامون وطن و مردم درد مند ما برای گفتن دارم، نخستین جای مسرت این بود که برای سخنرانی و ابراز گفتنی هایم دعوت شده بودم. دعوت شده گان از دارنده گان "بلی- نه" هم نبودند. کسانی که پیشینه ی متفاوتی داشتند، با ابراز برداشت ها و نظریات برای بیرون رفت از وضع کنونی و چگونه گی ساختاری برای آینده، با صراحت و وضاحت صحبت میکردند. از هموطنان نهاد هندو باوران و سیکهـ های خارج کشور، زنان و مردان دارنده ی زنده گی غربت آمیز مهاجرت، از تازه نجات یافته گان تیغ ظلم و بیداد گری؛ از بسا کشور های جهان دعوت به عمل آمده بود که طی دو روز با نظم و انسجام کم مانندی که من دیده ام، به راه جویی بپردازند و به نیاز اعتماد متقابل و هم پذیری برای نجات مردم مظلوم و وطن در حال نابودی برداشت های خود را ابراز کنند.

عنوان انتخاب شده برای کنفرانس و شخصیت های گرداننده ی بحث ها، سخن رانی ها را تمرکز می بخشید. زیرا در جامعه یی که اجزای قومی، زبانی، مذهبی دارد و با کیفیت های متفاوت، سطح رشد متفاوت و تأثیر پذیرفته از درگیری های پیشینه نیز است، جست و جوی تفاهم، غلبه بر ناهنجاری های مانع شونده ی تفاهم، تشخیص آنها و سرانجام اعتماد کردن و با اطمینان همگامی را در پیش گرفتن، شایسته است که برخورد جدی رعایت شود و انرژی تمرکز بیابد.
میدانیم و می بینیم که هر کس و یا نهادی بنابر مشغولیت و برداشت و حدود اطلاع به سوی معرفی اوضاع و انتباه از آن میــرود. اما هنگامی که ذهنیت ها و کارکردهایی در میان باشد که از طرف عقل سلیم و یا خرد و شعور انسانِ انسانیت خواه، پذیرفتنی نیست، نیاز همکاری و هم پذیری آنانی را بار می آورد که آن ذهنیت و رفتار را محکوم میکنند. رفتار تبعیض آلود و جهل آمیز طالبان و محکومیت آن از آن نمونه ها است.

به عنوان فردی که بیشتر با تاریخ افغانستان مصروف میشوم، انتباه من این است که در افغانستان، برداشت تاریخی مشترک، به طور مثال محکومیت ذهنیت و خدمت به کشور بیگانه، محکومیت شکنجه و اعدام دیگراندیش، محکومیت تبعیض در همه ابعاد آن، مانند تبعیض جنسیتی، تبعیض قومی، زبانی، مذهبی و سمتی، توجه جدی به عدالت اجتماعی، خصوصی پذیرفتن باورهای دینی و مذهبی، سعی در جهت تحقق استعداد سالاری، نپذیرفتن حکومت های خود رأی و متمرکز؛ همکاری های اجزایی را شفاف تر، اطمینان بخش تر و با اعتماد تر تضمین میکند، که این ارزش ها را صمیمانه پذیرفته و رعایت می کنند.